Vrijwiligerswerk in Nepal
Vrijwiligerswerk in Nepal

Vrijwiligerswerk in Nepal

Bij aanvang van mijn studie acupunctuur integratie geneeskunde in 2009, wist ik al dat ik mij graag in wilde zetten in gebieden waar de voorzieningen, zoals wij ze kennen in Nederland, minder vanzelfsprekend zijn.

Nepal heeft de op twee na laagste gezondheidszorg per persoon in de wereld. Buiten de steden, zijn de artsen schaars en faciliteiten moeilijk te bereiken, vooral op het platteland en in berggebieden. En wanneer er dan artsen zijn, kunnen velen het niet veroorloven deze te betalen.

Voor het werk in mijn praktijk vraag ik geen vaste prijs. Men mag namelijk geven wat goed voelt, zolang dat maar vanuit het hart gegeven wordt. “Maar hoe kan jij je dan in jouw levensonderhoud voorzien en ook nog eens naar een ver land reizen waar je helemaal niets betaald krijgt voor je diensten?” Wie goed doet, zal goed doen toekomen is mijn gedachte. En gedachtekracht is sterker dan je denkt! Alles wat men boven een bepaald bedrag geeft voor een behandeling, houd ik apart voor reizen zoals deze.

Afgelopen januari heb ik bijna een maand lang vrijwilligerswerk gedaan als acupuncturist bij een project van Chokgyur Lingpa Foundation. Deze organisatie heeft een aantal klinieken in de Kathmandu vallei waar men medische zorg toereikend maakt voor wie het niet kunnen veroorloven. De organisatie voorziet in duurzame gezondheidszorg en gezondheidsvoorlichting.

De klinieken dienen ook als oefenterrein voor nieuwe Tibetaanse geneeskunde beoefenaars, acupuncturisten, massage therapeuten en paramedische beroepsbeoefenaren van lokale gemeenschappen om duurzaamheid in de toekomst te waarborgen. Ook zijn er medische tolken die hier ervaring opdoen, ervoor zorgen dat patiënten goed worden gehoord, worden behandeld met waardigheid en om het werk van de praktijk te vergemakkelijken.

Door deze vorm van zorg, die in november 2008 van start ging, levert de organisatie low-cost medische hulp op vier volledige en parttime klinieken in de Kathmandu vallei. De organisatie zet zich in voor het leveren van directe zorg, opleidingen en onderwijs in de gezondheidszorg daar waar ‘t het meest nodig is, voor mensen die het minst hebben; het delen van vaardigheden, gevoel van waardigheid geven, empowerment van veel voorkomende aandoeningen om zichzelf te helpen, en ondersteunen van de lokale economie, die zo goed werkt als de zorg.

Ik vond het fijn om een stukje bij te dragen aan de medische voorzieningen met acupunctuur en wat mee te geven, zodat men zichzelf fit en gezond kan proberen te houden met Qi Gong, drukpuntmassages en moxa wanneer externe medische hulp tekort schiet.

Tijdens de behandelingen werd ik ondersteund door lokale tolken, die een eerlijke bijdrage ontvingen voor hun inzet. Ik was blij dat er niet alleen woorden werden vertaald, maar ook lichaamstaal. Non-verbale uitdrukkingen in Nepal zijn anders dan in de Nederlandse cultuur. Zo word een ‘ja’ met een knikkend hoofd van rechts naar links aangegeven. Hoe korter en sneller de beweging, des overtuigender de ‘ja’. Na verloop van tijd begon ik de uitdrukkingen steeds beter te begrijpen. Hierdoor kon ik al gauw van 5 naar 10 patiënten per uur behandelen in een en dezelfde ruimte. Zo kon ik per dag een groot aantal mensen helpen die van ver waren gekomen en niet teleurgesteld naar huis hoefden omdat er geen tijd en of plek was. Behandeling op afspraak was er niet. De regel is daar: wie het eerst komt, wie het eerst maalt.

Bij de meeste acupuncturisten in Nederland hoort tijd en privacy bij de kwaliteit van de behandeling die men biedt. Daar kies ik ook voor. In mijn praktijk behandel ik 1 à 2 patiënten per uur op afspraak. Mensen willen hier vaak niet in dezelfde ruimte met naalden liggen, terwijl hun buurman of buurvrouw naast hen verhaal doet en geprikt wordt.

De organisatie is voor een groot deel afhankelijk van vrijwilligers. Vrijwilligerswerk doen, betekent dat je tijd vrij moet maken, ongeacht waar en hoe je gaat helpen. Je geeft een stukje van jezelf zonder er iets voor terug te verwachten.

Nepal is een derde wereld land. Als vrijwilliger werk je soms in omstandigheden die je van huis uit misschien niet gewend bent. Soms is er geen elektriciteit en alleen maar koud water, geen wc-papier, geen supermarkt in de buurt en kan je niet uit de kraan drinken. Ook zie je veel armoede om je heen of pik je op uit gesprekken met de lokale bevolking dat zij het zwaar hebben.

Ik had het alleen zwaar wanneer ik helemaal ingezeept onder de douche stond en het water opeens ophield met stromen. Ik was heel blij want ik had water dichtbij huis. Ook had ik het zwaar wanneer ik voor de zoveelste nacht achtereen met kleren aan en muts op onder drie lagen dekens in bed lag te rillen van de kou omdat er geen kachel was. En een keer toen ik voedselvergiftiging had opgelopen en ik een nacht lang gehurkt boven een gat in de grond bungelde met en een emmer voor mij geklemd tussen mijn knieën. Details van dit laatst genoemde voorval zal ik besparen. Wel wil ik nog kwijt dat ik, ondanks dat ik de volgende dag mij zo slap als een vaatdoek voelde, er heb om kunnen lachen. Zelfs toen het er aan twee kanten bij mij uitliep…..  Oh, en dat  ik mijn diarree kon behandelen met acupunctuur, kruiden, een houten kistje gevuld met brandende moxa op mijn buik, wat ook nog eens extra warmte gaf. Oeps, toch details gedeeld 😉

Wat mij verlichte waren oude dametjes van in de 70 die meer dan twee uur liepen naar de kliniek omdat er geen of weinig middelen zijn voor ander soort vervoer. Of simpel weg omdat het een onherbergzaam gebied is waar de bus niet kan komen. Zij kwamen te voet terwijl zij pijnklachten hadden, met een glimlach en soms met een traditioneel gemaakt gerecht om de behandelaar te bedanken. Prachtig, het deed mij in ieder geval heel veel, elke keer weer. Wat een doorzettingsvermogen.


De meest voorkomende klachten die ik heb behandeld tijdens mijn verblijf, waren nek-, schouder en rugpijn, gewrichtsaandoeningen, neuropatische pijnen (zenuwbeschadiging) door zwaar werk of diabetes en hoge bloeddruk.

Opvallend veel vrouwen met nekklachten behandeld. Dit komt mede doordat er in de huizenbouw stenen met grote zakken op de rug, hangend met een band aan het hoofd worden gedragen wat hoofdzakelijk door vrouwen word gedaan. De mannen scheppen meestal het cement en doen de stenen in de zakken, waardoor er bij hen meer schouder- en onderrugklachten voorkomen.

Inmiddels ben ik weer in Leiden mijn passie aan het uitoefenen in mijn eigen praktijk. Het uitzicht op de Himalaya’s ingeruild voor het vertrouwde vlakke landschap.

Hoi, waarmee kan ik je helpen?